Ένα από τα ελάχιστα κτίρια που διασώθηκαν από την περίοδο του μεσοπολέμου, είναι το αρχοντικό Αβραάμ Μουσών. Τα τελευταία χρόνια το κτίριο παραμένει ερμητικά κλειστό, ενώ εμφανή είναι τα σημάδια της φθοράς. Το αρχοντικό τις περασμένες δεκαετίες είχε λειτουργήσει ως επιχείρηση υγειονομικού ενδιαφέροντος (Μπάρ Μούσες, Art Deco κ.ά).
Σήμερα το κτίριο ανήκει στον Δήμο Λαρισαίων. Η σημερινή δημοτική αρχή, κατά την πρώτη θητεία της, ξεκίνησε έναν κύκλο διαπραγματεύσεων οι οποίες ευοδώθηκαν το 2018 και τελικά το αρχοντικό Αβραάμ Μουσών, επί της Παλαιστίνης, πέρασε στα περιουσιακά στοιχεία του Δήμου.
Βασικός στόχος του Δημάρχου Λαρισαίων κ. Απ. Καλογιάννη και της δημοτικής αρχής είναι το κτίριο Μουσών να λειτουργήσει ως Μουσείο Πόλης.
Να σημειώσουμε ότι οι υπηρεσίες του Δήμου Λαρισαίων, μέσω του προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης» για την Αυτοδιοίκηση, προετοίμασαν την πρόταση του Δήμου για ένταξη της μελέτης αναστύλωσης του Αβραάμ Μουσών στο πρόγραμμα «Αντ. Τρίτσης».
Στα τέλη του 2020, με απόφαση και υπογραφή του τότε υπουργού Εσωτερικών κ. Τ. Θεοδωρικάκου το έργο εντάχθηκε στο πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» με το ποσό των 593.000 ευρώ για τη μελέτη αναστύλωσης και επανάχρησης του κτιρίου Αβραάμ Μουσών. Ο δρόμος για τη μελέτη άνοιξε, αλλά η φθορά του χρόνου ρημάζει το αρχοντικό Μουσών.
Oι φωτογραφίες που δημοσιεύονται τραβήχτηκαν σήμερα 1 Φεβρουαρίου 2021.
Εμφανή σημάδια εγκατάλειψης στο κτίριο Αβραάμ Μουσών
Χαρακτηριστικές εικόνες από τη σημερινή κατάσταση του κτιρίου Μουσών.
Εικόνες του κτιρίου από την οδό Φαρμακίδου
Λεπτομέρειες από το αρχοντικό Αβραάμ Μουσών
Άποψη από τον κήπο…
Η φθορά του χρόνου ρημάζει το κτίριο…
Την ιστορία του κτιρίου Μουσών παραθέτει στη larissanet o Νικόλαος Παπαθεοδώρου.
Το χρονικό του κτιρίου Αβραάμ Μουσών
Καθώς κινείται κανείς στην οδό Παλαιστίνης αντικρίζει στον αριθ. 7 ένα όμορφο κτίριο, από τα λίγα που διασώθηκαν από την περίοδο του μεσοπολέμου. Πρόκειται για το γνωστό αρχοντικό του Αβραάμ Μουσών, ένα διώροφο κτίσμα με υπόγειο, μεγάλου εμβαδού και με ιδιότυπη αρχιτεκτονική.
Κατασκευαστής του φέρεται ο εβραίος Αβραάμ Μπενσουσάν καπνέμπορος από την Καβάλα και η οικοδόμησή του άρχισε το 1929, σε οικόπεδο του Λαρισαίου Μουσών Αβραάμ. Αρχιτέκτονας του κτιρίου ήταν ο Μακ Ρουμπέν από την Κωνσταντινούπολη, ο οποίος την περίοδο εκείνη είχε εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη. Προοριζόταν για κατοικία της κόρης του Μπενσουσάν Αβραάμ, Καρόλας, η οποία είχε παντρευτεί τον Λαρισαίο έμπορο Σαλβατώρ Αβραάμ, γιο της σπουδαίας ισραηλιτικής οικογένειας της πόλεως Μουσών Αβραάμ. Αρχιτεκτονικά το οίκημα ανήκει στο κίνημα του εκλεκτισμού του μεσοπολέμου, το οποίο άρχισε να βρίσκει εφαρμογή κυρίως στα τέλη της δεκαετίας του 1920.
Ήταν η εποχή που παρήκμαζε και έδυε ο νεοκλασικισμός, ο οποίος είχε κυριαρχήσει στον ελληνικό χώρο από το 1850 και νέα αρχιτεκτονικά κινήματα προσπαθούσαν να ανανεώσουν τα παλαιότερα αρχιτεκτονικά πρότυπα. Στην περίπτωση της οικίας του Αβραάμ Μουσών αιφνιδιάζει η πλούσια σε προσθήκες εμφάνιση των εξωτερικών επιφανειών στις τρεις από τις τέσσερες πλευρές του.
Στο εσωτερικό δημιουργούν αίσθηση το ύψος της οροφής, τα ανισόπεδα δάπεδα των δωματίων και η λιτότητα των επιφανειών.
Οι εργολάβοι του κτίσματος ήταν Λαρισαίοι και για τη θεμελίωση χρησιμοποιήθηκε παχύ οπλισμένο σκυρόδεμα, γι’ αυτό και άντεξε στους σεισμούς που μεσολάβησαν μέχρι σήμερα. Για το υπόγειο και το ισόγειο χρησιμοποιήθηκε ως δομικό υλικό η πέτρα, ενώ ο όροφος οικοδομήθηκε με τούβλα.
Φωτεινό παράδειγμα πως έπρεπε η πόλη να διατηρήσει ιστορικά κτίρια και αρχοντικά
Παρ’ όλο που το οίκημα αυτό κατασκευάσθηκε με προορισμό να στεγάσει το ζεύγος Σαλβατώρ Αβραάμ, εν τούτοις οι ίδιοι προτίμησαν να κατοικήσουν στο πατρικό του Σαλβατώρ, το οποίο βρισκόταν στον ίδιο δρόμο, λίγο πιο κάτω από το σπίτι που περιγράφουμε. Τελικά στο νεόδμητο κτίριο κατοίκησε ο Ελευθέριος Παπαγεωργίου, της γνωστής οικογένειας γαιοκτημόνων και επιχειρηματιών, με συγγενικούς δεσμούς και στον Βόλο. Είναι γνωστή η ιδιοκτησία τους στη Γυρτώνη (Μπάκραινα), όπου το τριώροφο κονάκι τους υπάρχει ακόμα και σήμερα ερειπωμένο. Κατά τη διάρκεια της κατοχής επιτάχθηκε από τους Γερμανούς, για να στεγάσει διάφορες στρατιωτικές υπηρεσίες. Μεταπολεμικά το νοίκιασε ο Δήμος για να στεγάσει τις υπηρεσίες του και στο υπόγειο είχε μετακομίσει από το τζαμί η Δημοτική Βιβλιοθήκη. Στη συνέχεια στέγασε τη Νευρολογική Κλινική του Αλεξάνδρου Ντίνα και κατόπιν ακολούθησαν και άλλοι ενοικιαστές. Από τις πολλές χρήσεις η οικοδομή άρχισε να παραμελείται και με τον χρόνο να καταστρέφεται.
Λίγα χρόνια μετά τον θάνατο του Σαλβαδώρ Αβραάμ το 1965, καθώς το σπίτι ήταν υποθηκευμένο σε τράπεζα, αγοράσθηκε από τον μηχανικό Ευριπίδη Σταθόπουλο. Το 1987 ύστερα από διάφορες εισηγήσεις κρίθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού διατηρητέο. Ο νέος ιδιοκτήτης προχώρησε στην προσεκτική αποκατάστασή του, υπακούοντας στις υποδείξεις των υπευθύνων του υπουργείου Πολιτισμού και επανέφερε το κτίριο στην προηγούμενη κατάστασή του και για ένα μεγάλο διάστημα φιλοξένησε καταστήματα αναψυχής (Μούσες, Art Deco, κλπ.). Το κτίσμα αυτό του Μουσών Αβραάμ αποτελούσε ένα φωτεινό παράδειγμα για το πως έπρεπε η πόλη να διατηρήσει, να συντηρήσει και να ανακαινίσει τα τραυματισμένα από τις κακουχίες και τον πόλεμο προπολεμικά κτίσματα και αρχοντικά που διέθετε και τα οποία την στόλιζαν, χωρίς να χρειασθεί να αλλοιωθεί η αρχιτεκτονική μορφή και η ομορφιά τους.
Εδώ και λίγα χρόνια παρέμεινε και πάλι επικίνδυνα αχρησιμοποίητο, γι’ αυτό και η πρωτοβουλία του Δήμου που εκδηλώθηκε αυτές τις ημέρες να το αγοράσει μας βρίσκει όλους σύμφωνους. Μένει μόνον η συντήρηση και η αξιοποίησή του να έχει σαν γνώμονα την αισθητική ανάδειξη του κτίσματος και την σωστή χρήση του.
Βρείτε το TV10.gr στο Google News! Live όλες οι εξελίξεις λεπτό προς λεπτό, με την υπογραφή του www.tv10.gr
Ακολουθήστε το TV10.gr στο Facebookκαι μάθετε πρώτοι όλα τα νέα.
Ακολουθήστε το TV10.gr στο Instagram και δείτε τις καλύτερες φωτογραφίες από τα Τρίκαλα, τη Θεσσαλία αλλά και από όλη την Ελλάδα.
Ακολουθήστε το TV10.gr στο Τwitter μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
